Chuyện kể bé nghe - Vân Kim Shop

Con bọ rùa

Chuyện kể: Đại Bàng Và Bọ Cánh Cứng

Có lần một con Bọ Cánh Cứng năn nỉ Đại Bàng xin tha mạng cho một con thỏ bị Đại Bàng rượt chạy đến nó xin che chở. Nhưng Đại Bàng vẫn vồ lấy con mồi, sức vỗ mạnh của đôi cánh của nó hất văng Bọ Cánh Cứng ra xa đến cả chục thước. Nổi giận trước cái cách đối xử xem thường nó của Đại Bàng, Bọ Cánh Cứng bay vào tổ Đại Bàng và lăn trứng cho rơi xuống. Nó không chừa một cái trứng nào. Đại Bàng đau xót và giận dữ vô hạn, nhưng nó không biết ai đã làm cái việc tàn nhẫn này.

Năm sau, Đại Bàng xây tổ rất xa, cao trên một mỏm đá cheo leo trên núi, nhưng Bọ Cánh Cứng tìm được và một lần nữa lại phá hủy hết ổ trứng của Đại Bàng. Quá thất vọng, Đại Bàng giờ đây chỉ còn cách tìm đến thần Jupiter năn nỉ thần ấp trứng cho nó. Sẽ không ai dám làm hại được trứng của nó. Nhưng Bọ Cánh Cứng bay vo vo trên đầu thần, khiến thần ngẩng đầu lên đuổi nó đi, và trứng dưới bụng thần lăn ra rơi xuống đất.

Bây giờ Bọ Cánh Cứng mới kể cho thần nghe về lý do vì sao nó lại làm như vậy, và thần Jupiter cũng phải thông cảm với nó. Và người ta bảo rằng, từ đó trở về sau này luôn luôn là, mỗi khi Đại Bàng đẻ trứng vào mùa xuân, thì Bọ Cánh Cứng vẫn còn ngủ im trong lòng đất. Vì thần Jupiter đã quyết định cho chúng làm như vậy.

------------------------------------

Bọ rùa (Coccinellidae), hay còn gọi là bọ hoàng hậu, bọ cánh cam là tên gọi chung cho các loài côn trùng nhỏ, mình tròn hình cái trống, phủ giáp trụ, trên mặt cánh có những chấm đen (có loài không có). Người ta phân loại bọ rùa tùy theo số chấm và hình thái cơ thể.

Loài bọ rùa thường thấy nhất là bọ rùa 7 sao. Trên bộ cánh vỏ vàng cam có 7 nốt đen (mỗi cánh có ba nốt, còn một nốt ở chỗ giáp lại giữ hai cánh). Đây là loài bọ rùa to nhất và là một thợ săn đáng khâm phục.

Bọ rùa ăn được nhiều thứ, thức ăn chính của chúng là các loài rệp vừng (Aphid) là một trong những loài côn trùng phá hoại nhiều nhất đối với cây trồng ở các vùng ôn đới. Rệp vừng có rất nhiều trên cây cối. Một con bọ rùa một ngày trung bình có thể ăn được đến hơn 100 con rệp vừng.

Vòng đời phát triển của bọ rùa bắt đầu với một quả trứng. Sau khi giao phối, bọ rùa cái đặt từ 10 đến 50 trứng thành một cụm. Thông thường, con mẹ sẽ đặt trứng ở những nơi trên cây, lá. Khi con chúng nở, có thức ăn để ăn ngay.

Đầu mùa xuân là thời điểm bọ rùa đẻ trứng. Trứng sẽ nở vào giữa mùa xuân hoặc đầu mùa hè. Trung bình một con cái có thể đẻ lên đến 1.000 trứng.

Các nhà khoa học tin rằng bọ đặt cả 2 loại trứng gồm trứng có bào thai và trứng không bào thai vào cùng trong một chỗ. Khi thời điểm trứng nở, nếu những nguồn thức ăn như rệp vừng không đủ, những con bọ rùa có thể ăn trứng không bào thai để cung cấp chất dinh dưỡng cho mình.

Nhộng là hình thái thứ 2 trong giai đoạn phát triển của bọ rùa.

Trong khoảng 4 ngày từ lúc được sinh ra, ấu trùng phá vỡ lớp vỏ và chui ra. Tùy thuộc vào từng loài và điều kiện môi trường (nguồn nước, khí hậu, nhiệt độ…) mà thời gia có kéo dài hoặc rút ngắn.

Ấu trùng trông như những con cá sấu nhỏ. Với thân hình dài và gai góc, ghồng ghềnh. Ở nhiều loài, ấu trùng bọ rùa có màu đen với đốm sáng hoặc các dải màu.

Trong giai đoạn ấu trùng, chúng ăn rất hăng hái. Một ấu trùng bọ rùa có thể tiêu thụ hàng chục cây bị rầy mỗi ngày. Ấu trùng ăn các loài côn trùng thân mềm khác, bao gồm rệp vảy, rệp muội, bọ ve, trứng côn trùng. Ấu trùng ăn tạp và không phân biệt, đôi khi chúng cũng ăn trứng của đồng loại mình.

Khi ấu trùng mới nở, đây là thời kỳ đầu tiên của giai đoạn ấu trùng. Chúng sẽ ăn cho đến khi lớp biểu bì phát triển rắn chắc, vào thời điểm đó nó sẽ lột da. Sau khi lột da, ấu trùng ở giai đoạn thứ hai. Ấu trùng bọ rùa thường trải qua bốn thời kỳ trước khi bắt đầu giai đoạn mới – nhộng. Ấu trùng sẽ tự dính vào lá hoặc bề mặt khác khi nó đã sẵn sàng bước vào giai đoạn nhộng.

Trong giai đoạn nhộng, bọ rùa thường có màu vàng hoặc màu cam với những chấm đen trên cơ thể. Chúng vẫn gắn liền với lá, trong suốt thời gian này. Cơ thể của bọ rùa trải qua một sự chuyển đổi rất ấn tượng, được gây ra bởi các tế bào đặc biệt gọi là histoblasts.

Các histoblasts kiểm soát một quá trình sinh hóa mà thông qua đó cơ thể ấu trùng bị phá vỡ và tiến hóa thành bọ rùa trưởng thành. Tùy thuộc loài và điều kiện môi trường như nhiệt độ và thời tiết, giai đoạn nhộng có thể kéo dài từ 3 đến 12 ngày.

Những con bọ rùa mới xuất hiện có lớp vỏ mềm, chúng rất dễ tổn thương bởi những tác động xung quanh hoặc những kẻ thù ăn thịt. Sau một thời gian, lớp vỏ mới cứng lại.

Khi mới chuyển sang hình thái trưởng thành, chúng có màu vàng nhợt nhạt. Nhưng sau đó, màu sắc sẽ trở nên rực rỡ theo thời gian.

Giống như ấu trùng, bọ rùa trưởng thành cũng ăn côn trùng thân mềm. Những con trưởng thành này thường ngủ đông cùng nhau và kết hôn sau khi mùa xuân đến.