Con bò sữa
Chuyện kể: Tóm tắt từ sách: Ngày xưa có một con bò – Once upon a Cow – Tác giả: Tiến sĩ Camilo Cruz.
Chuyện kể về 2 thầy trò ghé thăm 1 gia đình sống dưới mức nghèo khổ trong 1 túp lề tồi tàn. Cuộc sống của gia đình 8 người này được duy trì nhờ 1 con bò sữa. Đó là tài sản vô cùng quý báu của gia đình họ so với dân làng chung quanh. Trước khi bỏ đi, người thầy đã đâm chết con bò, trong sự sợ hãi và lo lắng của người học trò.
Một năm sau, hai thầy trò quay lại chứng kiến một gia đình sống sung túc dưới một căn nhà đàng hoàng. Thì ra không có con bò để vắt sửa, gia đình họ phải chống lại sự chế đo bằng cách phát hoang đất trồng lương thực; ban đầu chỉ là để khỏi chết đói, sau đó thì họ có nhiều lương thực để bán ra chợ và từ đó họ trở nên sung túc. Bài học từ người thầy “con bò mà họ yêu quí như báu vật chính là sợi dây xích trói buộc cuộc đời họ với đói nghèo khổ cực. Chỉ khi mất đi sự an toàn giả tạo đó thì họ mơi nhìn sang hướng mới”.
Ông thầy nâng tầm ý nghĩa câu chuyện “Nếu con có 1 công việc – dù con không thích – giúp con trả được nợ, sống sót và cũng tận hưởng được một vài tiện nghi nho nhỏ, thì con dễ dàng rơi vào cái bẫy hài lòng với suy nghĩ rằng ít nhất thì mình cũng có được một cái gì đó. Cuối cùng con biện minh rằng khối người muốn được như vậy mà có được đâu”.
****************************************Sữa bò là nguồn dinh dưỡng hữu ích trong mỗi gia đình, hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và cả người trưởng thành.
Bò ngày nay có nguồn gốc từ bò hoang được thuần hóa lần đầu tiên ở Thổ Nhĩ Kỳ vào khoảng 10.500 năm trước. Bò sữa đã du nhập vào Việt Nam từ lâu và bắt đầu lai tạo giống tại nông trường Ba Vì vào năm 1959-1960.
Là động vật dễ gần, có tập tính sống theo bày đàn và bảo vệ nhau. Cũng như con người chúng kết giao và giao lưu với các thành viên trong bầy và tránh những động vật lạ mặt bên ngoài.
Bò sữa có thói quen là khi đến giờ ăn đang nằm nghỉ hoặc nhai lại sẽ đứng bật dậy ỉa đái và bắt đầu ăn và đây là thời gian thuận lợi để vắt sữa. Chúng vô cùng nhạy cảm khi đang vắt sữa, chỉ cần một tác động bên ngoài như tiếng ồn cũng khiến chúng ngưng tiết sữa. Hay khi nhiệt độ thay đổi, cách chăm sóc sai cách, đàn quá đông sẽ khiến bò bị stress tiết ít sữa. Nhưng khi chăm sóc bò sữa đúng cách cho bò tắm, cho nghe nhạc tạo tinh thần thoải mái thì cơ thể sẽ khỏe hơn và cho chất lượng sữa tốt hơn.
Khung xương của bò sữa có cấu tạo vô cùng chắc chắn nhưng xương đầu gối của chúng lại không dễ uống cong nên chỉ có thể leo lên chứ không bước xuống cầu thang được.
Mắt của bò lồi ra ngoài và có thể nhìn bao quát xung quanh gần như 360o.
Khác với các loài động vật khác chúng chỉ có răng ở hàm dưới mà thôi.
90% thành phần của sữa là nước để sản xất ra một lít sữa bò sẽ cần ít nhất là 3lít nước và mỗi ngày bò tiết gần 60kg nước bọt. Vì thế số lít nước bò uống mỗi ngày rất lớn >150 lít mỗi ngày có thể lên đến 189 lít nước/ ngày, bò được cung cấp nước sạch thì sẽ ăn nhiều hơn và tạo ra nhiều sữa hơn.
Điều thú vị là bò bị mù màu đỏ – xanh lá cây. Trong các cuộc thi đấu màu đỏ không làm cho bò tức giận mà đó là chuyển động của mũi cho thấy sự chú ý của bò.
Nhịp tim của bò khoảng 60-70 nhịp đập/1 phút, thân nhiệt bình thường của chúng là 101.5oF.
Lượng thức ăn nước uống của bò rất lớn vì thế lượng phân bò mỗi con bò sữa thải ra mỗi năm là 10 tấn.
Nhờ công nghệ hiện đại thay vì phải mất 1h để vắt 6 con bò sữa bằng tay thì máy vắt sữa giúp người chăn nuôi tiết kiệm được thời gian vắt sữa cho 100 con bò sữa trong vòng 1h.
Bò sữa cái vô cùng nổi tiếng bởi tình yêu thương con, chúng có thể đi hàng dặm để tìm bê con thất lạc là bà mẹ tốt nhất trong thế giới tự nhiên
Chúng có một cái dạy dày nhưng có đến 4 ngăn tiêu hóa riêng biệt là dạ cỏ, lưới, bướu cổ và omasum, là động vật nhai lại trong quá trình tiêu hóa tạo ra một lượng lớn khí CH4, bình thường chúng có thể nhai 50 lần/phút, cử động hàm hơn 40000 lần. Bò không dùng răng cắn hay nghiền cỏ mà chúng dùng lưỡi để cuộn quanh mớ cỏ tiêu hóa xuống dạ cỏ sau đó mới ợ lên nhai lại.
Mỗi ngày một cô bò có thể sản xuất khoảng 30l sữa, trọng lượng trung bình của cô khoảng 500kg.
200.000 ly sữa là khối lượng sữa mà mỗi con bò sữa sản xuất trong suốt cuộc đời mình là điều mà ít ai có thể tưởng tượng đến.
Chu kỳ động dục của bò sữa trung bình là 18-21 ngày.
Bò sữa có các giác quan rất nhạy có thể nhận diện màu sắc và ngửi thấy mùi với khoảng cách lên đến 9,65 km (6 dặm).
Mỗi năm bò chỉ sinh một con, mang thai suốt chín tháng mười ngày và sữa được lưu trữ trong bầu vú.
Bò sữa dành 8 tiếng mỗi ngày để ăn, đồng thời mất 8h để nhai lại thực phẩm và 8 tiếng để ngủ, chúng ngủ nằm chứ không ngủ đứng như ngựa.
Mỗi con bò sẽ có đốm lông khác nhau, không có con nào có đốm lông giống nhau.
Nguồn: Internet
